Yüksek Lisans Programı
Genel esaslar
MADDE 20 –(1) Yüksek lisans programı tezli veya tezsiz olmak üzere iki şekilde yürütülür. Bu programların hangi enstitü anabilim/anasanat dalında açılacağı ve nasıl yürütüleceği ilgili anabilim/anasanat dalı kurul kararı, anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi, enstitü yönetim kurulu kararı ve Senatonun onayıyla belirlenir ve YÖK’ün onayıyla açılır.
Tezli yüksek lisans programının amaç ve kapsamı
MADDE 21 –(1) Tezli yüksek lisans programının amacı, öğrencinin bilimsel araştırma yaparak bilgilere erişme, bilgiyi değerlendirme ve yorumlama yeteneğini kazanmasını sağlamaktır.
(2) Bu program, toplam yirmi bir ulusal krediden az olmamak şartıyla en az yedi adet ders, bir seminer dersi ve tez çalışmasından oluşur. Seminer ve tez çalışması kredisiz olup, başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir. Tezli yüksek lisans programı bir yıllık eğitim-öğretim dönemi 60 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla seminer dersi dâhil en az sekiz ders ve tez çalışması olmak üzere toplam en az 120 AKTS kredisinden oluşur.
(3) Öğrenci bir dönemde on iki ulusal krediden fazla ders alamaz. Tezli yüksek lisans dersleri öncelikle öğrencinin yerleştiği bilim dalına uygun olarak belirlenir. Bilim dalındaki ders sayısının yeterli bulunmaması durumunda alınacak dersler öğrencinin talebi ve danışmanın onayıyla öğrencinin kayıtlı olduğu bilim dalına yakın diğer bilim dallarından seçilir.
(4) Öğrencinin alacağı derslerin en çok iki tanesi, lisans öğrenimi sırasında alınmamış olması koşuluyla, lisans derslerinden seçilebilir. Ayrıca öğrencinin alacağı derslerin en fazla iki tanesi ilgili anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayıyla diğer yükseköğretim kurumlarında verilmekte olan derslerden seçilebilir.
Programın süresi
MADDE 22 –(1) Tezli yüksek lisans programının süresi bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın dört dönem olup program en çok altı dönemde tamamlanır.
(2) Dört dönem sonunda öğretim planında yer alan kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla tamamlayamayan veya diğer başarı koşullarını/ölçütlerini yerine getiremeyen; azami süreler içerisinde ise tez çalışmasında başarısız olan veya tez savunmasına girmeyen öğrencinin enstitüyle ilişiği kesilir.
(3) Üniversiteden uzaklaştırma cezası alan öğrencilerin ceza süreleri öğrenim süresinden sayılır.
Tez danışmanı atanması
MADDE 23 –(1) İlgili anabilim/anasanat dalı başkanlığı, her öğrenci için öğrencinin danışman tercihini de dikkate alarak, en geç birinci dönemin sonuna kadar anabilim/anasanat dalı kurulu kararıyla belirlediği tez danışmanını enstitüye önerir. Tez danışmanı enstitü yönetim kurulu onayıyla kesinleşir. Danışman atanana kadar danışmanlık görevi, anabilim/anasanat dalı başkanı tarafından yürütülür.
(2) Tez danışmanı, Üniversite öğretim üyeleri arasından seçilir.
(3) Tez danışmanı, enstitü yönetim kurulu tarafından danışman olarak atandığı tarihten itibaren ders seçme, seminer ve tez konusu belirleme, tez projesi önerisi, dönem projesi, tez çalışması ara raporu, tez önerisi savunması, tez savunma sınavı, sergi, proje ve benzeri konularda görev yapar.
(4) Tez çalışmasının niteliğinin birden fazla tez danışmanı gerektirdiği durumlarda Üniversite kadrosu dışından da en az doktora derecesine sahip kişilerden ikinci tez danışmanı atanabilir. İkinci tez danışmanının atanması, tez danışmanının gerekçeli önerisi, ilgili anabilim/ anasanat dalı kurulu kararı ve enstitü yönetim kurulu onayıyla kesinleşir.
(5) İkinci tez danışmanının görevlendirilmesi durumunda, ortak değerlendirme yapılır.
(6) Tez danışmanının önereceği, tez ile ilişkili seminer konusu ilgili dönemin başından itibaren engeç 4 hafta içerisinde anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından enstitüye bildirilir. Seminerin sunulacağı yer ve zaman en az on gün önce enstitü tarafından ilan edilir. Seminer çalışması akademik elemanların izlemesine açıktır. Sunulan seminer, seminer sorumlusunun görüşü alınarak anabilim/anasanat dalı başkanlığının belirleyeceği üç kişilik jüri tarafından başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir. Sonuç, seminer raporunun bir suretiyle birlikte bir tutanakla anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından beş iş günü içerisinde enstitüye bildirilir. Seminerden başarısız olunması durumunda, diğer derslerden başarısız olunması halinde uygulanan esaslar dikkate alınır.
(7) Anabilim/anasanat dalı başkanlığı, öğrencinin danışmanıyla beraber belirlediği tez konusunu en geç ikinci yarıyılın sonuna kadar enstitüye önerir. Tez konusu enstitü yönetim kurulu onayıyla kesinleşir. Tez konusu,danışmanın teklifi anabilim/anasanat dalı kurul kararı ve enstitü yönetim kurulunun onayıyla değiştirililebilir. Tez konusunun değiştirilmesi durumunda tez savunması en erken değişikliğin onaylandığı tarihten 3 ay sonra yapılır.
(8) Uzmanlık alan dersleri ve tez danışmanlığı öğretim üyesinin enstitü yönetim kurulunca tez danışmanlığına atandığı tarihte başlar ve öğrencinin mezuniyetine kadar devam eder. Uzmanlık alan dersleri ve tez danışmanlığı dönem ve yaz tatilinde de devam eder. Her öğrenci açılan uzmanlık alan dersini almakla yükümlüdür.
(9) Tez danışmanının izin, hastalık, yurt dışı seyahat ve benzeri nedenlerle mazeretli olması halinde süresinde onaylanması gereken belgeler anabilim/anasanat dalı başkanı tarafından onaylanır. Söz konusu belgeler, belirlenmiş süreler içinde enstitüye teslim edilir.
(10) Yüksek lisans öğrencisinin tez danışmanı, anabilim/anasanat dalı kurul kararı ve anabilim/anasanat dalı başkanlığının gerekçeli önerisi üzerine enstitü yönetim kurulu kararıyla değiştirilebilir. Tez danışmanının görevini yerine getirmesine engel teşkil edecek uzun süreli yurt içi/yurt dışı görevlendirmesi, izin, hastalık, kurum değiştirme gibi durumlarda anabilim/anasanat dalı başkanlığının gerekçeli önerisi üzerine anabilim/anasanat dalı kurulu kararı enstitü yönetim kurulu kararı ile öğrenci danışmanı değişebilir.
Tezli yüksek lisans tezinin sonuçlanması
MADDE 24 –(1) Yüksek lisans tezinin savunmasından önce ve düzeltme verilen tezlerde ise düzeltme ile birlikte öğrenci tezini tamamlayarak danışmanına sunar. Danışman tezin savunulabilir olduğuna ilişkin görüşüyle birlikte tezi enstitüye teslim eder. Enstitü söz konusu teze ilişkin intihal yazılım programı raporunu alarak danışmana ve jüri üyelerine gönderir. Rapordaki verilerde gerçek bir intihalin tespiti halinde gerekçesiyle birlikte karar verilmek üzere tez enstitü yönetim kuruluna gönderilir.
(2) Tezli yüksek lisans programındaki bir öğrenci elde ettiği sonuçları enstitü tarafından belirlenen tez yazım kurallarına uygun bir şekilde yazmak ve tezini jüri önünde sözlü olarak savunmak zorundadır.
(3) Yüksek lisans tez savunma tarihi, yeri, saati ve jürisi, tez danışmanının ve enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi üzerine enstitü yönetim kurulu kararıyla belirlenir. Jüri, biri öğrencinin tez danışmanı ve en az biri Üniversite dışından olmak üzere üç veya beş asıl, iki yedek üyeden oluşur. Jüri üyelerinden biri anabilim dalı dışından olabilir. Jürinin üç üyeden oluşması durumunda ikinci tez danışmanı jüri üyesi olamaz.
(4) Tez çalışmasını tamamlayan öğrenci, tezinin ciltsiz beş kopyasını tez danışmanına teslim eder. Danışman, tezin ciltsiz beş kopyasını anabilim/anasanat/bilim/sanat dalı/program başkanlığı aracılığıyla enstitüye gönderir.
(5) Jüri üyeleri, söz konusu tezin kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde toplanarak öğrenciyi tez sınavına alır. Tez sınavı, tez çalışmasının sunulması ve bunu izleyen soru-cevap bölümünden oluşur. Tez sınavı, öğretim elemanları, lisansüstü öğrenciler ve alanın uzmanlarından oluşan dinleyicilerin katılımına açık ortamlarda gerçekleştirilir.
(6) Tez sınavının tamamlanmasından sonra jüri tez hakkında salt çoğunlukla kabul, ret veya düzeltme kararı verir. Bu karar enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığınca tez sınavını izleyen üç gün içinde enstitüye tutanakla bildirilir.
(7) Tezi başarısız bulunarak reddedilen öğrencinin enstitü ile ilişiği kesilir.
(8) Tezi hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci en geç üç ay içinde düzeltmeleri yapılan tezi aynı jüri önünde yeniden savunur. Bu savunma sonunda da başarısız bulunarak tezi kabul edilmeyen öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir.
(9) Tezi reddedilen öğrencinin talepte bulunması halinde, tezsiz yüksek lisans programının ders kredi yükü, proje yazımı ve benzeri gereklerini yerine getirmiş olmak kaydıyla kendisine tezsiz yüksek lisans diploması verilerek ilgili programla ilişkisi sonlandırılır.
Tezli yüksek lisans diploması
MADDE 25 –(1) Tez sınavında başarılı olan ve diğer şartları sağlayan yüksek lisans öğrencisi, tezinin ciltlenmiş ve jüri üyelerince imzalanmış en az üç kopyasını tez savunma sınavına giriş tarihinden itibaren bir ay içinde enstitüye teslim eder. Tezi enstitü yönetim kurulu tarafından biçim yönünden uygun bulunan yüksek lisans öğrencisine, tezli yüksek lisans diploması veya diploma hazırlanıncaya kadar geçici mezuniyet belgesi verilir. Enstitü yönetim kurulu talep halinde teslim süresini en fazla bir ay daha uzatabilir. Bu koşulları yerine getirmeyen öğrenci koşulları yerine getirinceye kadar diplomasını alamaz, öğrencilik haklarından yararlanamaz ve azami süresinin dolması halinde enstitüyle ilişiği kesilir.
(2) Tezli yüksek lisans diploması üzerinde öğrencinin kayıtlı olduğu enstitü anabilim/anasanat dalındaki programın YÖK tarafından onaylanmış adı bulunur. Mezuniyet tarihi anasanat programlarına kayıtlı öğrenciler için tez sınavı sonrası yapılan ve başarılı bulunan uygulamalı sınav tarihi, diğer programlara kayıtlı öğrenciler için ise tezin kabul edildiği tez sınavı tarihidir.
(3) Tezin tesliminden itibaren üç ay içinde yüksek lisans tezinin bir kopyası elektronik ortamda, bilimsel araştırma ve faaliyetlerin hizmetine sunulmak üzere enstitü tarafından YÖK’e gönderilir.
Tezsiz yüksek lisans programının amaç ve kapsamı
MADDE 26 –(1) Tezsiz yüksek lisans programının amacı, öğrenciye meslekî konuda derin bilgi kazandırmak ve sahip olduğu bilgiyi uygulamada nasıl kullanabileceğini göstermektir.
(2) Tezsiz yüksek lisans programı toplam otuz krediden ve 60 AKTS’den az olmamak kaydıyla en az 10 ders ile dönem projesi dersinden oluşur. Öğrenci, dönem projesi dersinin alındığı dönemde dönem projesi dersine kayıt yaptırmak ve dönem sonunda yazılı proje ve/veya rapor vermek zorundadır. Dönem projesi dersi kredisiz olup başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir.
(3) Öğrencinin alacağı derslerin en çok üç tanesi, lisans öğrenimi sırasında alınmamış olması koşuluyla, lisans derslerinden seçilebilir. Ayrıca öğrencinin alacağı derslerin en fazla iki tanesi de, danışmanın teklifi, ilgili anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayıyla Üniversitedeki başka bir anabilim/anasanat dalında veya başka bir yükseköğretim kurumunda verilmekte olan derslerden seçilebilir.
(4) Tezsiz yüksek lisans programı ikinci öğretimde de yürütülebilir.
(5) Tezsiz yüksek lisans programlarında öngörülen öğrenci katkı payı veya öğrenim ücreti ilgili anabilim/anasanat dalı kurulu kararı, anabilim/anasanat dalı başkanlığının önerisi, enstitü yönetim kurulu kararı, Senatonun teklifi ve YÖK’ün onayıyla belirlenir.
Programın süresi
MADDE 27 –(1) Tezsiz yüksek lisans programını tamamlama süresi, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın en az iki dönem, en çok üç dönemdir.
(2) Azami sürenin sonunda kredili derslerini ve dönem projesini tamamlayamayan veya diğer başarı koşullarını/ölçütlerini yerine getiremeyen öğrencinin enstitüyle ilişiği kesilir.
(3) Üniversiteden uzaklaştırma cezası alan öğrencilerin ceza süreleri öğrenim süresinden sayılır.
Danışman atanması
MADDE 28 –(1) Enstitü anabilim/anasanat dalı başkanlığı, her öğrenci için ders seçiminde ve dönem projesinin yürütülmesinde danışmanlık yapacak bir öğretim üyesi veya doktora derecesine sahip bir öğretim görevlisini birinci dönemin sonuna kadar anabilim/anasanat dalı kurulu kararıyla belirler. Danışman enstitü yönetim kurulu onayı ile kesinleşir. Danışman atanana kadar danışmanlık görevi, anabilim/anasanat dalı başkanı tarafından yürütülür.
(2) Danışman, atandığı tarihten itibaren dönem projesi sorumlusudur. Danışmanın önereceği dönem projesi konusu en erken ikinci dönemin başından itibaren ilgili anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından enstitüye bildirilir. Dönem projesi konusu enstitü yönetim kurulu kararı ile kesinleşir.
(3) Dönem projesini tamamlayan öğrenci, projesini enstitünün tez yazım kılavuzuna uygun bir şekilde hazırlayıp danışmanına teslim eder. Başarılı olarak değerlendirilen dönem projesi anabilim/anasanat dalı başkanlığı tarafından enstitüye gönderilir.
(4) Öğrencinin danışmanı, ilgili anabilim/anasanat dalı kurul kararı ve anabilim/anasanat dalı başkanlığının gerekçeli önerisi üzerine enstitü yönetim kurulu kararıyla değiştirilebilir.
Tezsiz yüksek lisans diploması
MADDE 29 –(1) Kredili derslerini ve dönem projesini başarıyla tamamlayan öğrenciye tezsiz yüksek lisans diploması verilir.
(2) Tezsiz yüksek lisans diplomasının üzerinde, öğrencinin kayıtlı olduğu enstitü anabilim/anasanat dalındaki programın YÖK tarafından onaylanmış adı bulunur.
(3) Tezsiz yüksek lisans programına devam edenler, başvurdukları tezli yüksek lisans programı için belirlenmiş olan asgari şartları yerine getirmek kaydıyla, tezli yüksek lisans programına geçiş yapabilirler. Bu durumda tezsiz yüksek lisans programında alınan dersler enstitü yönetim kurulu kararıyla tezli yüksek lisans programındaki derslerin yerine sayılabilir.